Ja dahàg! Workshop motivatieproblemen: praten met pubers die niet willen

GZ-psycholoog/cognitief gedragstherapeut Esther Leuning schetst het probleem: “Als we kijken naar de ontwikkeling van pubers in het algemeen, willen zij zich losmaken van het gezin.

Zij willen zich richten op de buitenwereld, bij anderen horen en tegelijk nadenken over wie zij zelf zijn. Dat is ingewikkeld als je autisme hebt. Want onafhankelijk worden van je gezin lukt niet zo goed door beperkte zelfstandigheid. Daarbij maakt de stoornis sociale interactie en informatieverwerking moeilijk. Het is dus lastig om je bij een groep aan te sluiten.” Veel ouders vinden dat zij heel hard aan het werk zijn om de omgeving van het kind zo goed mogelijk te laten aansluiten, maar zien bij hun kind geen motivatie om iets met behandeladviezen te doen. Dit frustreert regelmatig.

“Pubers met autisme hebben weerstand tegen bijvoorbeeld een vakantiebaantje of de tafel dekken. Hun reactie is vaak: “Ja, dahàg!” Maar willen ze dit echt niet? Het is belangrijk om uit te zoeken of het komt door: niet weten, niet durven of niet kunnen. Pubers geven meestal niet zelf aan dat ze het niet weten, durven of kunnen omdat ze zich ervoor schamen. Het helpt om die angst te benoemen en aan te geven dat je ze gaat helpen. Wanneer je weet wat de onderliggende oorzaak is, kun je je puber op een passende manier begeleiden om stappen te zetten.”

Esther geeft daarvoor een aantal praktische adviezen: “Weeg samen de voor- en nadelen af van iets wel of niet doen. Help je puber met te kiezen. Daarvoor moet je meer luisteren dan praten en niet teveel boodschappen achter elkaar geven. En in het algemeen: Choose your battles: maak geen punt van die sokken naast de wasmand liggen, wel van de dingen die echt belangrijk zijn.

Een behandeling die passend kan zijn is de PRT (Pivotal Response Treatment). Daarin worden vaardigheden aangeleerd in deelstappen, wordt geleerd hoe je dingen kunt vragen en is gericht op succeservaringen opdoen. Eén van de ouders geeft het advies speciaal onderwijs te overwegen: “Het hechten aan een groep lukt onze zoon beter omdat hij op het speciaal onderwijs zit, iedereen is anders.”

Presentatie praten met pubers Download